Η συμβουλευτική ψυχολογία έχει εστιάσει το ενδιαφέρον της στην προαγωγή της ψυχικής υγείας του ανθρώπου, την αυθεντική σύνδεση του ατόμου με τον εαυτό του και  τους άλλους, με στόχο την βελτίωση της ποιότητας των σχέσεων του και  την επίλυση των δυσκολιών του σε προσωπικό, διαπροσωπικό ή κοινωνικό επίπεδο μέσα  από την πρόληψη, την ενημέρωση και την εμψύχωση.

Τα τελευταία χρόνια οι αλλαγές του πολιτισμικού και κοινωνικού πλαισίου, οι συνθήκες της ζωής και τα ολοένα και δυσκολότερα  προβλήματα με τα οποία έρχεται αντιμέτωπος ο άνθρωπος και καλείται να διαχειριστεί στην καθημερινότητά του, έχουν οδηγήσει στην αναζήτηση και λήψη βοήθειας μέσω των επαγγελματιών ψυχικής υγείας. Στην πραγματικότητα όμως, για πολλούς  ανθρώπους η επίσκεψη σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας δυσκολεύει λόγω πεποιθήσεων που έχουν σε σχέση με την διαδικασία. Ας δούμε λοιπόν τι είναι στην πραγματικότητα η ψυχοθεραπευτική διαδικασία.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας η Συμβουλευτική Ψυχολογία είναι ο εφαρμοσμένος κλάδος της Ψυχολογίας, ο οποίος διευκολύνει την δια βίου προσωπική και διαπροσωπική λειτουργικότητα, εστιάζοντας σε συναισθηματικές, κοινωνικές, επαγγελματικές, εκπαιδευτικές, αναπτυξιακές, καθώς και ανησυχίες που συνδέονται με την υγεία. Επικεντρώνεται σε ομαλά και συνήθη αναπτυξιακά ζητήματα αλλά και σε λειτουργικά και ασυνήθη, που σχετίζονται με την ατομική, οικογενειακή, ομαδική ή οργανωτική ανθρώπινη εμπειρία (Ελληνική Συμβουλευτική Εταιρεία).

Η συμβουλευτική διαδικασία είναι μία πορεία ανάμεσα στον σύμβουλο και τον συμβουλευόμενο, που εστιάζει στην  υποκειμενική εμπειρία του κάθε ατόμου και προάγει την προσωπική του ανάπτυξη, σε ένα υποστηρικτικό, ασφαλές  και μη κατευθυντικό πλαίσιο. Η πορεία αυτή έχει βραχυπρόθεσμη διάρκεια και αποσκοπεί στην διαχείριση συγκεκριμένων και σαφών προβλημάτων, προσανατολισμένων στο παρόν. Ασχολείται με πελάτες  σε φυσιολογική κατάσταση με μη διαταραγμένη επεξεργασία βιώματος και εστιάζει στην λειτουργικότητα του ατόμου, δηλαδή στις  δεξιότητες και τις ικανότητες του, αλλά και στην σχέση του με τους σημαντικούς άλλους  και την αλληλεπίδραση  του με το περιβάλλον και το  κοινωνικό πλαίσιο.

Η συμβουλευτική, λοιπόν αφορά όλα τα καθημερινά προβλήματα του ανθρώπου, που αφορούν το παρόν και δεν πάσχουν από κάποια διαταραχή ψυχιατρικής φύσεως. Ο ρόλος του συμβούλου είναι να ενισχύσει το άτομο να συνειδητοποιήσει σε περισσότερο βάθος τις πτυχές των δυσκολιών του και να καταστεί πιο έτοιμος και ικανός να τις διαχειριστεί.

Μέσα από αυτή την διαδικασία το άτομο ενισχύεται ώστε να αναγνωρίσει τις πραγματικές, προσωπικές του ανάγκες, να βιώσει  όλα τα συναισθήματα του, να εκφράσει ελεύθερα τις επιθυμίες του και να  προσπαθήσει να προσεγγίσει τους επιθυμητούς του στόχους με σεβασμό προς τον εαυτό του και τους γύρω του. Με αυτό τον τρόπο ο άνθρωπος σταδιακά προσαρμόζεται και αποκτά την ικανότητα για μια πιο λειτουργική και ποιοτική ζωή, μειώνοντας την δυσφορία και την δυσκολία που αντιμετωπίζει. Σε όλη αυτή την διαδικασία και παράλληλα με αυτή , το άτομο εστιάζει στα θετικά του ιδιοσυγκρασιακά στοιχεία, ενώ αναπτύσσει και νέα σφυρηλατώντας την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα του. Έτσι, οδηγείται στην αυτοπραγμάτωση, εμπλουτίζοντας την προσωπικότητα του και αυξάνοντας την ικανότητα του να ζήσει  πιο επιτυχημένα και ικανοποιητικά, με τον τρόπο που εκείνο επιθυμεί και επιλέγει.

Ο ψυχολόγος δεν παρέχει συμβουλές, ούτε έχει μαγικές συνταγές για να λύσει τις δυσκολίες των ανθρώπων. Στην πραγματικότητα η συμβουλευτική διαδικασία αποτελεί μία συνεργατική σχέση, όπου ο ψυχολόγος και ο θεραπευόμενος καλούνται να λύσουν μαζί τις δυσκολίες του δεύτερου. Μαζί θα επεξεργαστείτε τα βιώματα και τις δυσκολίες σου, θα διερευνήσετε τις σκέψεις σου, τα συναισθήματα σου και τα συμπτώματα σου και θα ανακαλύψετε τις αιτίες, αλλά και το πως θα το διαχειριστείς.

Ο ψυχολόγος διαφέρει από τον φίλο σου. Οι φίλοι όντως αποτελούν ένα πολύ σημαντικό παράγοντα ψυχικής υγείας, όμως δεν αντικαθιστούν τον ψυχοθεραπευτή. Ο ψυχοθεραπευτής είναι εκπαιδευμένος σε τεχνικές ενεργητικής ακρόασης, αλλά και καταρτισμένος επιστημονικά ώστε να σε βοηθήσει να κατανοήσεις τι συμβαίνει, να αποφορτιστείς και να βρεις τις πιο κατάλληλες για  λύσεις.

Υπάρχουν  φορές που ένας άνθρωπος νοιώθει πίεση  χωρίς να του είναι κατανοητός ο λόγος. Υπάρχουν όμως και κάποια σημάδια που φανερώνουν την κατάλληλη στιγμή για αναζήτηση βοήθειας.

Νιώθω έντονα αρνητικά συναισθήματα όπως άγχος, λύπη ή θυμό και νοιώθω να χάνω τον εαυτό μου. Κάνω πράγματα που αναρωτιέμαι γιατί τα κάνω.  Ο ύπνος και η όρεξη μου έχουν αλλάξει σημαντικά. Δεν ξεκουράζομαι ακόμα και όταν κοιμάμαι. Έχω έντονες συναισθηματικές μεταπτώσεις.

Έχω χάσει έναν σημαντικό άνθρωπο για τη ζωή μου και δεν μπορώ να το διαχειριστώ. Τι θα κάνω από εδώ και πέρα? Ή ακόμα έχασα την δουλειά μου, χώρισα.

Δεν νοιώθω με τίποτα χαρά και δεν απολαμβάνω όσα παλαιότερα με ευχαριστούσαν. Αποφεύγω να βγαίνω από το σπίτι.

Ζω με τον φόβο από κάποιο τραυματικό γεγονός που με έχει σημαδεύσει. Το ανακαλώ στη μνήμη μου, ακόμα και εάν δεν το θέλω. Αυτό επηρεάζει την καθημερινότητα και την λειτουργικότητα μου. Παρουσιάζω έκπτωση στην δουλειά μου.

Κάνω προβληματικές σχέσεις.

Χρησιμοποιώ την γυμναστική , το φαγητό, τα ναρκωτικά, το αλκοόλ ή το σεξ για να διαχειριστώ την καθημερινότητα μου.

Με πιάνει έντονη ταχυκαρδία, ιδρώνω, ζάλη και τάση λιποθυμίας. Ανησυχώ μήπως πάθω κάτι κακό και δεν έχω θέμα υγείας. Οι γιατροί δεν μου βρίσκουν τίποτα.

Δυσκολεύομαι με τα παιδιά μου. Δεν καταλαβαίνω την συμπεριφορά τους και ανησυχώ. Ή η συμπεριφορά τους έχει αλλάξει πολύ τελευταία.

Έχω να πάρω μία σημαντική απόφαση, έχω βγει σε αδιέξοδο, δεν ξέρω πως να διαχειριστώ ένα συγκεκριμένο θέμα.

Η συμβουλευτική ψυχολογία ασχολείται με το άτομο και την αντιμετώπιση όλου του φάσματος των ψυχικών, ψυχοσωματικών και ψυχοκοινωνικών δυσκολιών με τις οποίες έρχεται αντιμέτωπο. Εστιάζει σε συναισθηματικές, κοινωνικές, επαγγελματικές, εκπαιδευτικές, αναπτυξιακές ανησυχίες, αλλά και σε ανησυχίες που συνδέονται με την υγεία. Έχει ως στόχο την βελτίωση της ποιότητας ζωής του ατόμου και της λειτουργικότητας του. Οπότε, αποτελεί μία πορεία ανάμεσα σε δύο ανθρώπους, τον ειδικό ψυχικής υγείας και τον πελάτη, μέσα από την οποία ο δεύτερος  δέχεται στήριξη ώστε να επικεντρωθεί στα θετικά του στοιχεία για να μπορέσει να συνειδητοποιήσει τόσο τις θετικές, όσο και τις αρνητικές  πλευρές του εαυτού του και των συνθηκών που αντιμετωπίζει, στο κοινωνικού  του πλαίσιο . Με αυτό τον τρόπο, του παρέχεται η δυνατότητα να ανακαλύψει τι πραγματικά θέλει και να ζήσει την ζωή του με τον τρόπο που επιθυμεί. Να ζήσει μία ζωή γεμάτη νόημα, με καλύτερη προσαρμογής στο περιβάλλον, αντιμετώπιση  των δυσκολιών του, αλλά και προσωπικής ανάπτυξης του χαρακτήρα και της προσωπικότητας του (Μαλικιώση – Λοΐζου, Μ.,2011).

Η πρώτη συνάντηση μοιάζει με μία ελεύθερη συζήτηση, όπου ο ψυχολόγος και ο θεραπευόμενος γνωρίζονται και επικεντρώνονται στα θέματα που δυσκολεύουν τον συμβουλευόμενο. Ο θεραπευτής μέσα από κατάλληλες ερωτήσεις βοηθάει το άτομο να μιλήσει και να περιγράψει την δυσκολία του. Έπειτα, αποφασίζουν μαζί τους στόχους, πάνω στους οποίους θα δουλέψουν μέσα από το ταξίδι της ψυχοθεραπείας.

Η ψυχοθεραπευτική διαδικασία διαρκεί περίπου 50 λεπτά και συμβαίνει συνήθως μία φορά την εβδομάδα. Αυτή η χρονική συχνότητα επιτρέπει στον συμβουλευόμενο να επεξεργαστεί όσα συμβαίνουν στο θεραπευτικό δωμάτιο, αλλά και διευκολύνει την σύνδεση μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου.

Ατομικές- ομαδικές συνεδρίες -Θεραπεία και συμβουλευτική ζεύγους -Θεραπεία ψυχοσωματικών εκδηλώσεων -Αγχώδεις διαταραχές -Σεξουαλικές διαταραχές -Διαταραχές ύπνου- Συμβουλευτική γονέων- Χωρισμός- Πένθος- Επαγγελματικός Προσανατολισμός-Μαθησιακές Δυσκολίες